wyraz podstawowy
  • przepajać, dopajać noworodka

    12.01.2023
    12.01.2023

    Dzień dobry,

    zastanawia mnie użycie słowa „przepajać” w kontekście podawania wody niemowlęciu. Naturalnym wydawałoby mi się mówienie o „pojeniu”, ewentualnie „dopajaniu”, ale skąd w powszechnym użyciu akurat „przepajanie”? Dla mnie brzmi to jak podawanie nadmiaru płynu (analogicznie do „przekarmiania”), a jednak spotkałam się z „przepajaniem” nie tylko na forach i blogach, ale również w artykułach przeznaczonych dla młodych rodziców.

  • przewalczać [?]

    20.10.2023
    20.10.2023

    W artykule pt. „Problematyka muzyczna w najstarszych redakcjach benedyktynek w języku polskim” (S. Dąbek, Barok: historia, literatura, sztuka, Tom 4, Numer 2 (8) (1997) s. 67-74) cytuje XVII-wieczny starodruk, w którym pojawia się następujący zwrot dotyczący rytmu w śpiewie psalmów przez siostry zakonne: [śpiewać] „słów nieprzewalczaiąc”. Moja wątpliwość dotyczy znaczenia tego zwrotu. Współcześnie przewalczać, za SJP PWN, oznacza «walcząc, przezwyciężyć coś». Zatem w tym kontekście interpretowałbym to jako „nie zniekształcając [słów]”. Jednak autor cytowanego artykułu interpretuje to jako „nie przedłużając”. Kto z nas ma rację? Czy słowo to zmieniło znaczenie?ły>

  • przeziębienie
    3.04.2007
    3.04.2007
    Od kiedy używa się w polszczyźnie słowa przeziębienie?
  • przymiotniki od nazwisk
    27.05.2011
    27.05.2011
    Szanowni Państwo,
    jaka jest zasada tworzenia przymiotników od nazwisk, tzn. kiedy dokładnie używa się końcówki -owski, a kiedy -ański? Szczególnie interesują mnie przymiotniki pochodzące od nazwisk typu: Derrida (spotkałam się z formami Derridowski i Derridiański), Rilke (Rilkeański?) czy de Saussure (tu jest problem głównie z de – widziałam w różnych tekstach i de Saussure’owski, i Saussure’owski, ale także i Saussuriański).
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Z wyrazami szacunku
  • przymiotniki pochodzące od nazw rzek
    28.11.2005
    28.11.2005
    Jakie są zasady budowania przymiotników określających położenie nad rzeką? W słownikach i na mapach można znaleźć kilka: nadwiślański, nadodrzański, nadbużański, nadwarciański, nadbiebrzański, naddniestrzański… A jak będą brzmiały analogiczne przymiotniki od nazw San, Wisłok, Wisłoka, Tamiza, Ob, Kongo, Nil, Tygrys, Missisipi, Mekong…?
  • przymiotnik od Praga-Południe
    8.06.2011
    8.06.2011
    Szanowni Państwo,
    proszę o wyjaśnienie, czy przymiotnik południowo-praski pisze się właśnie w ten sposób – z łącznikiem? Chodzi o dzielnicę Warszawy, Pragę-Południe.
    Z poważaniem
    Anna Augustynowicz
  • przypis
    20.10.2009
    20.10.2009
    Interesuje mnie, w jaki sposób mógłbym poprawnie zbudować przypis tudzież notkę bibliograficzną z książki, którą jest kodeks? Podaję poniżej niezbędne dane odnośnie owej książki:
    Kodeks Cywilny. Przepisy wprowadzające. Skorowidz. Stan na dzień 1 września 2009 r. (są to wszystkie „składniki” strony tytułowej książki, poza nazwą wydawnictwa).
    Rafał Idzik (opracowanie redakcyjne).
    ParkPrawo (wydawnictwo).
    Warszawa – Bielsko-Biała 2009 (miejsce i rok wydania).

    Z góry dziękuję za pomoc.
    Pozdrawiam.
  • pseudoantybohaterszczyzna
    25.02.2005
    25.02.2005
    Witam.
    Jak poprawnie zapisać neologizm, w którym występowałyby po sobie człony pseudo oraz anty, np. pseudoantybohaterszczyzna?
    Dziękuję.
  • Purkinie
    27.01.2005
    27.01.2005
    Jak odmieniać nazwisko Purkinie? Słowniki PWN podają różne przykłady: Eksperymenty medyczne Purkynego (Purkinjego), dopuszczalne: Jana PurkyneNowy słownik poprawnej polszczyzny PWN; albo zjawisko PurkiniegoNowy słownik ortograficzny PWN.
  • recykling i recycling
    14.02.2006
    14.02.2006
    Witam,
    moje pytanie dotyczy wymowy słowa recykling, która, zdaje się, została już spolszczona, podobnie jak pisownia. Tymczasem w radiowej Trójce usłyszałam dzisiaj „ceny risajklingowe”. Czy dobrze mi się wydaje, że jest to wymowa niepoprawna?
    Pozdrawiam,
    Monika Marczyk
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego